Prof. Dr. Ton Mooij
Emeritus Hoogleraar Radboud en Open Universiteit
Workshop
Cognitief hoogbegaafde leerlingen: van gedwongen onderpresteren naar gelijke kansen in ‘Optimaliserend Onderwijs’
Sommige leerlingen hebben motivationele, sociale, emotionele en prestatieproblemen terwijl zij volgens hun ouders goed functioneren. Het gaat om cognitief hoogbegaafde (CHB) leerlingen die duidelijk onderpresteren. Wat gebeurt hier? Kunnen wij het recht op gelijke onderwijskansen ook voor deze leerlingen realiseren?
Ik bespreek ‘hoogbegaafdheid’ en mogelijke invloeden van school op de ontwikkeling hiervan. Wij weten uit onderzoek dat bij vierjarigen de ontwikkelingsniveaus al enkele jaren uiteen kunnen lopen. Ik maak duidelijk hoe scholen deze leerlingen soms ‘dwingen tot onderpresteren’. In het onderwijs is er al een eeuw sprake van systematische problemen voor leerlingen die vanaf het begin naar boven (of naar beneden) afwijken van het gemiddelde. Ook in het huidige ‘excellentiebeleid’ lijkt dit nog voor te komen.
Ik leg uit hoe deze leerlingen wèl gelijke onderwijskansen kunnen ervaren. Een eerste onderwijsvariant betreft een meer individuele ‘noodaanpak’ bij acute problemen. Een tweede variant is de systematische, effectieve preventie van mogelijke problemen van ‘afwijkende’ leerlingen. Ik verantwoord het ontwerp van dit ‘Optimaliserend Onderwijs’ (OO) voor elke leerling wordt aan de hand van ontwikkelingsonderzoeken in de praktijk van PO en VO. Tenslotte evalueer ik de stand van zaken bediscussiëren wij gezamenlijk de conclusies. De powerpoint-presentatie bevat informatie over relevante bronnen.
Meer info
Bio
Prof. dr. Ton Mooij (1948) was tot 2016 hoogleraar aan de OU en sectorhoofd onderwijsonderzoek, onderzoeker en adviseur schoolontwikkeling aan de Radboud Universiteit. Zijn specialisaties betreffen: hoogbegaafdheid; sociaal leerlinggedrag (pesten, geweld); ICT-ontwikkeling in relatie tot leren, curriculum en school; multiniveau optimalisering van cognitieve en sociale curriculum- en schoolkenmerken; multiniveau onderzoek en monitoring van cognitieve en sociale effecten op leerlingen; advisering bij schoolontwikkeling; en training van schoolteams. In zijn onderzoek maakt Ton Mooij gebruik van (quasi-)experimentele designs, surveys, praktijkobservatie en complementaire multiniveau technieken voor dataverzameling.
Downloads
geen download beschikbaar
Archief
Amsterdam 2018
Cognitief hoogbegaafde leerlingen: van gedwongen onderpresteren naar gelijke kansen in ‘Optimaliserend Onderwijs’
Sommige leerlingen hebben motivationele, sociale, emotionele en prestatieproblemen terwijl zij volgens hun ouders goed functioneren. Het gaat om cognitief hoogbegaafde (CHB) leerlingen die duidelijk onderpresteren. Wat gebeurt hier? Kunnen wij het recht op gelijke onderwijskansen ook voor deze leerlingen realiseren?
Ik bespreek ‘hoogbegaafdheid’ en mogelijke invloeden van school op de ontwikkeling hiervan. Wij weten uit onderzoek dat bij vierjarigen de ontwikkelingsniveaus al enkele jaren uiteen kunnen lopen. Ik maak duidelijk hoe scholen deze leerlingen soms ‘dwingen tot onderpresteren’. In het onderwijs is er al een eeuw sprake van systematische problemen voor leerlingen die vanaf het begin naar boven (of naar beneden) afwijken van het gemiddelde. Ook in het huidige ‘excellentiebeleid’ lijkt dit nog voor te komen.
Ik leg uit hoe deze leerlingen wèl gelijke onderwijskansen kunnen ervaren. Een eerste onderwijsvariant betreft een meer individuele ‘noodaanpak’ bij acute problemen. Een tweede variant is de systematische, effectieve preventie van mogelijke problemen van ‘afwijkende’ leerlingen. Ik verantwoord het ontwerp van dit ‘Optimaliserend Onderwijs’ (OO) voor elke leerling wordt aan de hand van ontwikkelingsonderzoeken in de praktijk van PO en VO. Tenslotte evalueer ik de stand van zaken bediscussiëren wij gezamenlijk de conclusies. De powerpoint-presentatie bevat informatie over relevante bronnen.
